تغذيه ي موثر در رشد قدي کودکان
تغذيه ي موثر در رشد قدي کودکان کوتاهي قد کودکان ممکن است در دو مرحله‌ي قبل از تولد(مرحله‌ي جنيني) و پس از تولد و يا در هر دو مقطع اتفاق بيفتد. در دوران بارداري، مادر نقش مهمي در اين رابطه ايفا مي کند. طوريکه مصرف ناکافي ريزمغذي‌ها به انضمام نوشيدن الکل و استعمال دخانيات در دوران بارداري به رشد ناکافي و کم‌وزني کودک در هنگام تولد مي‌انجامد. بنابراين، مکمل ياري غذايي و اجتناب از الکل و سيگار براي چنين مادراني ضروري خواهد بود.
علاوه بر انرژي، وجود چندين اسيد چرب ضروري (که در اغلب چربي‌ها، به ويژه در چربي ماهي و روغن‌هاي گياهي وجود دارند)، به انضمام چندين اسيد آمينه‌ي ضروري (که در ساختمان پروتئين‌ها وجود دارند) براي رشد و نمو کافي کودکان لازم است.
مصرف طولاني مدت غذاهايي که پروتئين آن‌ها کيفيت پاييني داشته و در نتيجه تمام اسيدهاي آمينه‌ي ضروري را به حد کافي براي بدن کودک تأمين نکند، به کندي يا توقف رشد کودک مي‌انجامد. البته مصرف غذاهايي که چربي زيادي داشته باشند نيز موجب مي‌شود که پروتئين‌ها در حد نياز، به بدن کودکان نرسند و همين براي رشد آن‌ها مشکل‌ساز خواهد بود. علاوه بر انرژي (که بخش مهمي از آن از کربوهيدرات‌ها يعني قندهاي ساده و مرکب تامين مي‌شود) و چربي و پروتئين، (که اين سه به نام درشت مغذي‌ها شناخته مي‌شوند) دريافت کافي ريزمغذي‌هاي مختلف يعني ويتامين‌ها و املاح نيز براي رشد کافي و مناسب کودکان ضروري است. نقش چندين ريزمغذي در تأمين رشد کافي کودکان شناخته شده است. اما اين که کدام يک از آن‌ها بيش‌ترين تاثير را در تاخير و کندي رشد کودکان دارد، هنوز مشخص نيست.
کوتاهي قد کودکان ممکن است در دو مرحله‌ي قبل از تولد(مرحله‌ي جنيني) و پس از تولد و يا در هر دو مقطع اتفاق بيفتد. در دوران بارداري، مادر نقش مهمي در اين رابطه ايفا مي کند. طوريکه مصرف ناکافي ريزمغذي‌ها به انضمام نوشيدن الکل و استعمال دخانيات در دوران بارداري به رشد ناکافي و کم‌وزني کودک در هنگام تولد مي‌انجامد. بنابراين، مکمل ياري غذايي و اجتناب از الکل و سيگار براي چنين مادراني ضروري خواهد بود.
علاوه بر انرژي، وجود چندين اسيد چرب ضروري (که در اغلب چربي‌ها، به ويژه در چربي ماهي و روغن‌هاي گياهي وجود دارند)، به انضمام چندين اسيد آمينه‌ي ضروري (که در ساختمان پروتئين‌ها وجود دارند) براي رشد و نمو کافي کودکان لازم است.
مصرف طولاني مدت غذاهايي که پروتئين آن‌ها کيفيت پاييني داشته و در نتيجه تمام اسيدهاي آمينه‌ي ضروري را به حد کافي براي بدن کودک تأمين نکند، به کندي يا توقف رشد کودک مي‌انجامد. البته مصرف غذاهايي که چربي زيادي داشته باشند نيز موجب مي‌شود که پروتئين‌ها در حد نياز، به بدن کودکان نرسند و همين براي رشد آن‌ها مشکل‌ساز خواهد بود. علاوه بر انرژي (که بخش مهمي از آن از کربوهيدرات‌ها يعني قندهاي ساده و مرکب تامين مي‌شود) و چربي و پروتئين، (که اين سه به نام درشت مغذي‌ها شناخته مي‌شوند) دريافت کافي ريزمغذي‌هاي مختلف يعني ويتامين‌ها و املاح نيز براي رشد کافي و مناسب کودکان ضروري است. نقش چندين ريزمغذي در تأمين رشد کافي کودکان شناخته شده است. اما اين که کدام يک از آن‌ها بيش‌ترين تاثير را در تاخير و کندي رشد کودکان دارد، هنوز مشخص نيست.
کمبود روي (حتي کمبود متوسط يا خفيف) در کاهش رشد قدي کودکان نقش دارد. کمبود متوسط تا شديد ويتامين A، آهن، کلسيم و يد نيز در تاخير رشد کودکان نقش شناخته شده‌اي دارند.
کمبود روي تا حدود زيادي به ناکافي بودن آن در رژيم غذايي، جذب ناکافي آن از رژيم غذايي يا اختلال جذب و از دست رفتن روي از بدن (مثلاً در هنگام اسهال) بستگي دارد. در اوايل قرن بيستم، کمبود شديد روي به عنوان وضعيتي تعريف شد که وجوه مشخصه‌ي آن عبارت‌اند از: کوتاهي قد، کمي رشد غدد بدن (به ويژه غدد جنسي)؛ اختلال عمل کرد ايمني، اختلالات پوستي، نقص عمل کرد شناختي و بي‌اشتهايي مي‌باشند. کمبود روي حدود يک سوم از جمعيت دنيا را مبتلا کرده و مسئول 16درصد از عفونت‌هاي دستگاه تنفسي تحتاني، 18 درصد ابتلا به مالاريا و 10درصد بيماري‌هاي اسهالي است و در مجموع 4/1درصد (8/0ميليون) از موارد مرگ و 28 ميليون مورد از «تاخير رشد کودکان» در دنيا مربوط به کمبود روي است. البته کمبود شديد نادر بوده و اغلب موارد کمبود خفيف و متوسط هستند. منابع مهم روي عبارت ازگوشت‌ها، حبوبات، مغزها و غلات کامل هستند.
مشخص شده که خوردن غذاهاي حيواني به همراه مکمل‌هاي غذايي ديگر در مقابله با کاهش رشد کودکان مؤثر است. دلايلي وجود دارد که در بعضي شرايط مصرف شير (بهترين منبع کلسيم) ميزان رشد کودکان را بهبود مي‌بخشد. افزايش قد جوانان ژاپني از سال 1970- 1950با افزايش مقدار کلسيم دريافتي آن‌ها (از کم‌ترين مقدار دريافت در دنيا به 600 ميلي‌گرم در روز) مربوط بود.
کمبودهاي غذايي در دوران کودکي، حتي در صورتي که مکمل‌هاي ويتاميني و غذايي در ابتداي خردسالي کودک به او داده شده باشند هم نمي‌توانند از کوتاهي قد او جلوگيري کنند.در کودکان «از رشد مانده» دادن يکي يا برخي از مکمل‌ها تأثير چنداني نخواهد داشت، بلکه توصيه مي‌شود از مخلوط مکمل‌ها استفاده شود.
با توجه به مطالب ذکر شده، مصرف غذا در حد متعادل و مناسب و از تمام گروه‌هاي غذايي بسيار مهم مي باشد.
نان و غلات از منابع با ارزش براي تامين انرژي، در برگيرنده‌ي بخشي از پروتئين مورد نياز، برخي ويتامين‌هاي ضروري و بعضي املاح مهم براي بدن هستند. متاسفانه در غلات و به ويژه در پوسته‌ي غلات، علاوه بر تمام مواد با ارزش، موادي هم به نام فيتات وجود دارند که از جذب آهن، کلسيم و روي تا حدود زيادي جلوگيري مي‌کنند. ولي اگر خمير نان سبوس‌دار به خوبي تخمير شود و از جوش شيرين براي ورآمدن آن استفاده نشود، مقدار زيادي از فيتات موجود در آن تجزيه شده و به مواد قابل جذب تبديل مي‌شود و در نتيجه مقدار جذب املاح نان به حداکثر مي‌رسد. مشخص شدهمصرف نان‌هايي که به خوبي تخمير نشده‌اند، به علت ممانعت از جذب املاح و به ويژه روي، باعث کوتاهي قد مي‌شوند.
گروه بعدي غذاها، سبزيجات و ميوه‌جات هستند که تامين‌کننده بسياري از املاح و ويتامين‌ها و از جمله پيش‌سازهاي ويتامين A مي باشند.
گروه شير و لبنيات، با فراهم کردن اسيدهاي چرب، پروتئين‌هاي مرغوب، برخي ويتامين‌هاي بسيار باارزش و بسياري از املاح به خصوص کلسيم، در تامين سلامت و رشد کودکان نقش بسيار مهمي را ايفا مي‌کنند.
آخرين گروه غذايي يعني گوشت‌ها، حبوبات و تخم‌مرغ با تامين پروتئين‌ها، املاح (به‌ويژه آهن براي جلوگيري از کم خوني )، و برخي ويتامين‌ها از جمله ويتامين B12 (که براي خون‌سازي فوق‌العاده ضروري بوده و تنها در غذاهاي حيواني يافت مي‌شود)، براي بدن ضروري هستند.
akairan.com
